Yumurta Tavuğu Yetiştiriciliği 2024 Güncel

Bir çok kişinin aklından geçen Yumurta Tavuğu Yetiştiriciliği 2024 konusunu sizler için derledik…

Yumurta tavuğu yetiştiriciliği bilgi, emek ve planlama isteyen bir iştir. Bu sebeple yetiştirilmesi planlanan tavuk cinsi belirlenmeli, yetiştirme sistemi önceden karar verilmiş olmalıdır. Kümes, yumurta tavuğu kapasitesine göre dizayn edilmelidir. İlk olarak civcivlerin temini yapılmalı ve civciv ihtiyacının belirlenmesi gerekmektedir. Gelen civcivlerin sadece %90’ının cinsel olgunluğa erişeceği de hesaba katılmalıdır. %10’luk kesim hastalık ve diğer sebeplerden dolayı telef olma şansının yapılan denemeler sonucu yüksek olduğu sonucuna varılmıştır.

Civcivlerin Belirlenmesi ve Alan Gereksinimleri

Civcivlerin koyulacağı alanın iklimlendirme çalışmaları yapılmalıdır. Yetiştiricilik yapılacak alanın civcivlere uygun olacak şekilde ısıtılmalıdır.

Hayvan TipiYer İhtiyacı

(cm2)

m2’deki Hayvan Sayısı
Beyaz yumurta civcivler (0-6 hafta)70014.3
Orta büyüklükteki yumurta civcivler (0-6 hafta)79012.7
Beyaz yumurtacı Piliçler79012.7

Civcivlerin kümes içinde ki alan ihtiyacı.

Konvansiyonel sistemlerde civcivlerin yemleme planlarından sulama planlarına kadar her şey planlı ve programlı bir şekilde yapılmaktadır. Civcivlerin büyüme dönemlerinde Tabloda gösterildiği gibi 0-6 haftalık beyaz yumurta civcivleri için ayrılan alan, civciv başına 700 cm2 olmalıdır. Bu oranlar civcivler büyükçe artmaktadır. Yine tabloda görüldüğü üzere beyaz yumurtacı piliçler için ise tek bir civciv başına hesaplanacak alan 790 cm2, m2’deki civciv sayısı da 12.7 olmalıdır.

Yumurta Tavuğu Yetiştiriciliğinde Gaga Kesimi

Civcivler temin edildikten sonra 14. gününde gaga kesim işlemi yapılmalıdır. Ardından gerek duyulursa gagadaki bozukluklar 15-16. haftada tekrar düzeltilmelidir. Resimde gaga kesimi yapılmış civciv ve tavuk yer almaktadır. Gaga kesiminin tavuklardaki en önemli faydası kanibalizmi (yamyamlık) önlemesidir. Bu sayede strese giren tavuklar birbirlerine kalıcı olarak hasar verememiş olurlar. Ayrıca yumurta tavuklarında gaga kesiminin uygulanmasının diğer bir sebebi, tavukların yumurtalar üzerinde çatlaklar ve kırıklar oluşturmasının önüne geçilmek istenmesidir.

Tavuk ve civcivlerde gaga kesimi.

 Cinsel Olgunluğa Ulaşmış Yumurta Tavuklarının Alan Gereksinimleri

Hafif yumurtacılarBeyaz ve orta ağır kahverengi yumurtacılar
Zemin TipiCm2m ‘2deki HayvanCm2m ‘2deki HayvanCm2m ‘2deki Hayvan
Yer11008.616006.219005.4
2/3 ızgara90010.814007.216006.2
2/3 tek90010.814007.216006.2
Tam ızgara60016.390010.811008.6
Tam tel60016.390010.811008.6

Tavuklarda yetiştirme sistemine göre yer ihtiyacı.

Cinsel olgunluğa erişmiş olan yumurta tavuklarının yetiştirme sistemlerine göre alan ihtiyaçları farklılık göstermektedir. Yer sisteminde hafif yumurtacı tavuklarının duyduğu alan ihtiyacı 1100 santimetrekare iken beyaz yumurtacılarda bu oran 1600 santimetre karedir.. Yer sisteminde metrekare başına düşen hafif yumurtacı tavuk sayısı 8 iken, orta ağır kahverengi yumurta tavuklarında metre kareye sadece 5 tavuk yerleştirilmektedir. Diğer yandan hafif yumurta tavuklarında tam tel sisteminde bir tavuğa 600 cm2 alan düşerken metrekareye de 16 tavuk düşmektedir. Elbette bu veriler yıllarca deneme yanılma yoluyla tavuklardan en yüksek yumurta verimini almak adına belirlenmiştir. Ancak bu sistemler tavukların gezmek, çiftleşmek gibi doğal ihtiyaçlarını karşılamalarına ne kadar ihtiyaç sağlar tartışmalıdır ve etik olup olmadığı ayrıca tartışılmalıdır. Özellikle konvansiyonel yetiştiricilikte kafes sistemi tavukları strese sokmakta ve kanibalizmi tetiklemektedir.

Tavuklar da Yemlemenin ve Su Tüketiminin Verime Etkisi

Tavuklarda yumurta veriminin sağlanmasında yemleme programı büyük önem taşır. Ancak bazı zamanlar ve etkenlerden dolayı tavuklar yemleme ihtiyacını gerektiği gibi gerçekleştiremez. Bu durumda ortaya yumurta verimi düşüklüğü çıkar. Yemleme programını etkileyen nedenlerden bazıları şu şekildedir; stres ve hastalık yaşayan tavuklar doğru beslenme sağlayamaz ve bunun sonucunda yumurta veriminde düşüş yaşanır. Diğer yandan yetiştirme sistemi ve kümes sıcaklığı da yemleme programını etkileyen faktörler arasında yer almaktadır. Eğer yetiştirilen tavuklara uygun sistemler (ızgara, tel, kafes) kurulmazsa yemleme sistemi bozulabilir. Kümes sıcaklığı da bir o kadar önemlidir. Tavukların uygun beslenme ve yumurtlama etkinliklerini sağlayacak iklimlendirme çalışmaları yapılmaktadır. Kullanılan yemin protein, yağ, karbonhidrat yapısı da çok önemlidir.

Su tüketimi tavukların yumurta verimine etki etmektedir. Bir yumurta tavuğu yem tüketiminin iki katı su içmektedir. Eğer sıcaklık, yetiştirme sistemi, yaş gibi faktörler uygun olmazsa su tüketimi azabilir.

Yumurta Tavuğu Aydınlatma Sistemleri

Verim YönüDönemIşık Şiddeti
Yumurta Tavukları0-2 hafta4 watt/m2
2-4 hafta3 watt/m2
4-20 hafta2 watt/m2
Yumurta dönemi3.2 watt/m2

Tavukların belirli dönemlerinde uygulanacak ışık şiddeti.

Yumurta tavuğu yetiştiriciliğinde aydınlatma önemli bir etkiye sahiptir. Işığın dalga boyu, şiddeti, rengi, ışıklandırma süresi gibi etkenler hem yumurta verimini hem de tavuk sağlığını oldukça etkilemektedir. Özellikle kışları ışığa duyulan ihtiyaç Türkiye’de çok daha fazladır. Aydınlatma programlarında kümesin güneş ışığından ne kadar faydalanıp faydalanmadığına göre planlamalar yapılır. Tablo da tavukların dönemlerine göre uygulanacak ışık şiddetleri kategorize edilmiştir. Buna göre 4-20 haftalık piliçler için metrekareye 3.2 watt ışık uygulanmalıdır. Aynı şekilde tavuğun verimini ve gelişimini etkileyen mavi, yeşil, sarı, turuncu renkte ışıklar ve bunların dalga boyları da mevcuttur. Bu ışıklandırma çalışmaları da belli bir programla yapılmalıdır. Örneğin piliçler gelişirken yeterli ışıklandırma yapılmazsa, piliçler cinsel olgunluğa geç ulaşır. Veya piliçlerin büyüme döneminde kırmızı ışığa maruz kalması yumurtalama performansında gerilemeye sebep olur.

Yumurta tavuğu yetiştiriciliğinde tavukların belirli dönemlerine göre aydınlatma süreleri.

Şekilde penceresiz bir kümesin civcivlerin ilk haftasından başlayıp birer piliç halini alana kadar olan sürede aydıntlanma saatleri hafta hafta verilmiş bulunmaktadır. Buna göre ışıklandırma süresi 1. haftadan 2. haftaya kadar 22 saat, ikinci haftadan 18. haftaya kadar günlük 10 saat şeklinde azaltılarak devam etmiştir. 18. haftadan 30. haftaya kadar kademeli olarak günlük ışıklandırma süresi 16 saate kadar uzamıştır. Bu ışıklandırma sistemleri tabii ki belirli planlara göre sistematik bir şekilde yapılmaktadır ve hemeral kesikli sistem olarak adlandırılmaktadır.

Kümesteki Yumurta Sayısını Hesaplama

Yumurta tavuklarında 18. ve 72. haftalar yumurtlama dönemi olarak adlandırılır ve bu dönemler arasında tavuk yumurtada en yüksek verime ulaşır. Kümesteki yumurta sayısını hesaplamakta ise kullanılan 2 farklı yöntem vardır. Bunlar; tavuk/kümes ve tavuk/gün hesaplamalarıdır. Tavuk/kümes yumurta verimine göre aylık yumurta sayısı, kümeste bulunan tavuk sayısına bölünür. Örneğin bir ayda 3622 yumurta elde ettiğimizi ve kümesimizde 1200 tavuk bulunduğunu var sayalım. Bu durumda yapacağımız işlem; 3622/1200 olacaktır. Bunun sonucunda ulaşacağımız sayı 30’dur. %’delik bakımdan ne kadar verim aldığımızı hesaplamak için tavuk başına düşen yumurta sayısını aya (30 gün) çarpıp, 100’e bölmemiz lazım. Şu şekilde; 30/30×100= %100. Yani bizim kümesimizin aylık yumurta verimi %100’dür. Elbette gerçekte bu sayıya ulaşmak imkansızdır ancak hesaplamadaki temel mantık bu şekildedir.

Yumurta Tavuğu Yetiştiriciliğinde Yumurta Verimi Etkileyen Faktörler ve Önlemler

Yumurta kalitesini etkileyen onlarca parametre vardır. Bunlardan bazıları ışık, hastalık, yemleme, sıcaklık ve tavuğun yaşı önemli nedenler bazılarıdır. Kalitenin düşmemesi için sürü üniformitesi kontrol edilmeli, yaş yüzdeliği gibi veriler elde edilmeli ve önlemler alınmalıdır. Ayrıca tavukların stresle karşılaşmamalıdır. Kümes çevresinde yüksek sesler veya kümes içinde taşıma işlemi yapmak tavukları strese sokabilir, hem yumurta kalitesini hem de verimini düşürebilir.

Diğer yandan yumurtada çatlak ve kırıklarında önlenmesi gerekmektedir. Bunlarda yumurtanın kalitesini etkilemektedir. Depolamada, taşımada hassas davranılmalı, tavukların altlık sistemleri kontrol edilmelidir. Tavuklar stresten uzak tutulmalı kanibalizmin önüne geçilmelidir. Ayrıca tavukların gaga kesimleri kurala uygun bir şekilde yapılmalıdır.

Sürüde Kanibalizm ve Alınacak Önlemler

Konvansiyonel yetiştiricilik sistemlerinde kanibalizm çok sık rastlanan bir durumdur. Bu duruma neden olan tavukların doğal ihtiyaçlarını giderememesidir. Bu ihtiyaçlar, gezinme, çiftleşme, rahat hareket edememektir. Tavukları kafes sistemli kümeslere kapattığımız için tavuklar strese girmekte, birbirlerine ve kendisine zarar vermektedir. Ayrıca ışık, kümes sıcaklığı, beslenme gibi etmenlerde kanibalizmin ortaya çıkmasını tetiklemekte rol oynamaktadır.

Kanibalizm için önlem almak şarttır ve tavuk ve civcivlerin programlı bir şekilde gaga kesimi yapılmalıdır. Tavukların yeterince iyi beslendiğinden emin olunmalıdır. Kanibalizm görüldüğünde ise tavuklara kaba yem verilerek dikkatleri dağıtılmalıdır. Aydınlatmada kırmızı ışık uygulamasına geçirilmeli ve kümes sistemi baştan sona kontrol edilmeli, eksikleri giderilmelidir.

 

 

Yorum yapın